Angst bij stoornissen
ADHD en een gedragsstoornis
Bij kinderen met een gedragsstoornis is de angst vaak nauwelijks merkbaar, omdat hun reactie zo anders kan zijn. Meestal is dat een overdreven vorm van agressie of aanhankelijkheid. Veel kinderen met ADHD of een gedragsstoornis hebben weinig gevoel voor angst.
Maar er zijn ook kinderen die juist het tegenovergestelde gedrag vertonen. Zij reageren in extreme mate op angst.
Dit alles laat zien dat het voor ouders een opgave is om bij deze kinderen de ware oorzaak voor hun angst te achterhalen.
Maar dit gaat net zo op voor de professionele hulpkracht. Medicijnen hebben vaak een dempende werking op het gedrag en verdonkermanen zo de realiteit.
Anorexia
Bij een meisje met anorexia wordt het leven beheerst door angst: ik mag niet dik worden!
Voor haar omgeving is haar gedrag vaak onbegrijpelijk en wordt zij juist aangespoord meer te gaan eten. Een dergelijk advies wakkert juist haar angst aan en werkt dan ook averechts.
De angst gaat gepaard met vervelende lichamelijke problemen, zoals braken, overdreven bewegen en overmatig laxeren onder invloed van laxeermiddelen.
Deze fysieke problemen kunnen zeer ernstige vormen gaan aannemen. Het is daarom zaak zo vroeg mogelijk hulp aan te bieden als ouder. Alert te zijn op de signalen die het meisje uitzendt en met begrip en beleid te reageren.
Autisme
Kinderen met autisme hebben overmatige angstgevoelens.
Daar zijn diverse oorzaken voor. Zij kunnen over het algemeen moeilijk emotie herkennen.
Hun empathie is weinig ontwikkeld en het herkennen van humor is ook een zwak punt. Dit maakt het contact met leeftijdsgenoten uiterst moeilijk.
Het is voor een kind met autisme zeer bedreigend om de anderen niet te kunnen begrijpen. Een andere reden voor de angst is hun overgevoeligheid voor prikkels van buitenaf.
Zij kunnen daar extreem op reageren.
Slecht met emoties kunnen omgaan veroorzaakt angstgevoelens bij het kind met autisme. Bijvoorbeeld boosheid en/of paniek kunnen zij bij hoge uitzondering zelf de baas worden. Zelfs met hulp is dat nog een geweldige toer voor ze.
Professionele hulp is noodzakelijk om zowel bij kind als bij ouders de zaken te duiden en inzichtelijk te maken.
Als een kind zaken uit angst gaat mijden heeft dat gevolgen voor zijn/haar stemming. Het kind zal zich daar ongelukkig bij voelen. De beperking, opgelegd door het gedrag, zal sociale problemen veroorzaken. Het kind kan in een isolement terechtkomen.
Door de angst treden negatieve gedachten op de voorgrond. Soms legt het kind de schuld van dit alles bij zichzelf neer. Hierdoor neemt de zelfkritiek ridicule vormen aan en daalt het zelfvertrouwen tot een waar dieptepunt.
Door de sombere en prikkelbare situatie waar het kind dan in terechtkomt, kan de apathie en neerslachtigheid de overhand krijgen. Professionele hulp is dan noodzakelijk.
Voor ouders is het vroegtijdig opmerken van negatieve veranderingen in het gedrag van het kind nodig. Op die wijze kan er veelal tijdig hulp worden geboden en blijft de schade,
die het kind kan oplopen, binnen de perken.
Dwangstoornis
Dwanggedachten gaan meestal over iets dat het kind of jongere slecht vindt, bijvoorbeeld: ging mijn vader maar dood, brandde mijn school maar af, als ik op de vierde tegel stap heb ik een voldoende voor het proefwerk gehaald, enz.
Het is belangrijk dat het kind deze negatieve gedachten kan uitspreken tegen de ouders. Tijdelijk althans lucht dit op.
Maar net als bij dwangmatig handelen (veelvuldig wassen) is de reactie van de ouder bepalend voor het verloop.
Verbieden verhevigt de emotie en daardoor het negatieve denken of dwangmatig handelen.
Met begrip, in ieder geval pogen te begrijpen, komt de ouder verder. Op die wijze ontstaat bij het kind en de ouder inzicht en kan in overleg aan mindering van de gedachte of handeling worden gewerkt. Meestal wordt er professionele hulp ingeroepen om tot een optimaal resultaat te komen.
Hechtingstoornis
Wanneer er sprake is van emotionele verwaarlozing bij een kind, dan kan en durft het kind geen banden met anderen aan te gaan.
Het trekt zich terug op zichzelf en komt zo in een sociaal isolement terecht. Bij deze kinderen ontwikkelen zich makkelijk nachtmerries, ook hebben zij moeite met het inslapen.
Overdag kunnen zij heftige reacties vertonen op alledaagse dingen. Deze signalen moeten volwassenen alarmeren en in actie doen komen.
Door middel van een goede hulp moet het mogelijk zijn deze kinderen weer vertrouwen te geven en dat ze weer in staat zijn om relaties met anderen aan te gaan. Vooral pleegouders hebben vaak met kinderen van doen die last hebben van een hechtingstoornis.