Angst bij kinderen
Angst zegt iets
Angst ontstaat bij je als je je bedreigd voelt. Het gebeurt automatisch. Angst is ook een signaal, waar andere mensen op reageren. Vooral dit laatste zien we bij kinderen gebeuren. Zij reageren sterk op de angst, die de ouder uitstraalt. Zij nemen die over en kunnen daar later veel last van hebben.
Een voorbeeld is de angst voor spinnen of muizen bij de moeder. Het kleine kind signaleert de angst bij de moeder en neemt die over. Later zal het kind ook angstig op muizen en/of spinnen reageren. De angst is aangeleerd en onrealistisch.
Hoe gaat een kind met angst om?
Ook kinderen tonen een reactie bij bedreiging.
Zij reageren echter anders dan volwassenen. Volwassen mensen kunnen het gevaar bevechten of ervandoor gaan.
Kinderen hebben die mogelijkheid nog niet en gaan met angst anders te werk. Zij roepen direct de bescherming van een ouder in. Dit gebeurt automatisch bij het ervaren van angst.
Angst heeft het kind niet alleen
Bij gevaar ondernemen kinderen geen andere reactie, dan de bescherming van een ouder te zoeken. Pas als een kind ouder wordt, en over meer ervaring gaat beschikken, zal het kind zelf het gevaar gaan aanpakken.
Kinderen zijn al heel snel in staat om de angst van het gezicht van een ouder te lezen. En reageren daar onmiddellijk op. Als de ouder ontspannen blijft, neemt het kind deze ontspannenheid over.
Reageert de ouder echter angstig dan zal het kind automatisch daarop reageren, ondanks dat het zelf nog geen 'gevaar' heeft ontdekt. Huilend en bevend zal het de bescherming zoeken en pas kalmeren als bij de ouder de rust weerkeert.
Reageren met begrip
Als een kind angstig is en je kunt als ouder daar geen reden voor ontdekken, is het niet raadzaam om te zeggen dat er niets is om bang voor te zijn.
Als ouder moet je je realiseren dat de kinderwereld er anders uitziet dan de wereld van de volwassenen. Kinderen kunnen associaties leggen, die volwassenen op dat moment ontgaan.
Bijvoorbeeld de prik bij de dokter verbinden de volwassen mensen met pijn, maar een kind kan die naald in verband brengen met een prik waarbij een ballon uit elkaar knalt.
Het reageert op die associatie heel heftig en dat is te begrijpen.
Leren omgaan met angst
Het kind leert door ervaring met angst om te gaan. Als ouder is het belangrijk om het kind daarin op een positieve wijze te begeleiden. Dat kan een ouder doen door zelf zo ontspannen mogelijk met angstige situaties voor het kind om te gaan.
Door begrip te tonen voor redenen van angst die de ouder op dat moment nog niet kan ontdekken, maar door vragen te stellen wel kan verduidelijken.
Door geleidelijk het kind te confronteren met de bron van de angst, mindert de heftigheid van de angstreactie. Het kind ervaart dat er eigenlijk geen reden is om angstig te zijn.
En de angst verdwijnt geleidelijk.
Een begripvolle en ontspannen houding van de ouder kan dit proces bespoedigen en de vertrouwensband tussen kind en ouder versterken.
Als een kind door irreële angst zaken gaat mijden is het belangrijk om als ouder in te grijpen. Want het mijden versterkt juist de angst en beperkt in toenemende mate het kind.
De ouder kan, mits er sprake is van een goede vertrouwensband met het kind, het kind stimuleren om de 'confrontatie' aan te gaan. Geleidelijk en vol begrip zal de confrontatie (exposure) moeten verlopen.
Het is van belang dat het kind zelf leert ontdekken, dat er eigenlijk geen reden voor angst is.